Wacht u vandaag te lang, dan kunt u rekenen op lege schappen in de winkels waar de zoetigheid ooit stond. U heeft nog even tijd om iets lekkers in huis te halen voor de kinderen die vanavond aan de deur komen vanwege 11 november; de dag waarop we Sint Maarten herdenken.
Samenraapsel van gebruiken en feesten
Het zingen van liedjes en het lopen met zelfgemaakte lampionnen is een samenvoeging van diverse feesten en gebruiken. 11 november is de dag waarop de katholieken Maarten van Tours herdenken. Hij was in de vierde eeuw bisschop van de Franse stad Tours. Tegenwoordig kennen we Sint Maarten vooral van het verhaal waarin hij de helft van zijn mantel afstond aan een bedelaar. Maar 11 november was vroeger ook de datum waarop de oogst binnengehaald moest zijn en het vee op stal ging en grote Sint-Maartensvuren werden ontstoken. Dat gebruik vond zijn oorsprong in een Germaans feest ter ere van Wodan. Men bracht dankoffers en brandde reinigende vuren om de vruchtbaarheid van het land en vee te bevorderen. Vandaar dat vuur - het kaarsje - in de lampions.
Regionale verschillen
Iedere regio in Nederland heeft zijn eigen Sint-Maartenliedjes. Zo hebben ze het in Hattem over 'Sinte Marten keugeltien, met zien ronde reugeltien', wat verwijst naar de rode kleur van de mantel en hoofddeksel van de heilige.
In de omgeving van Mechelen wordt de eigenaar van een gesloten deur getrakteerd op de sneer: 'Hoog huis leeg (liejg = laag) huis, er zit een gierige pin in huis'.
In de Achterhoek worden gulle gevers beloond: 'Hölleken op een tölleken, Sunte Martens kölleken. Geef wat, hol wat, geef den armen Thomas wat. ‘k kwam eens bij een rijke man, den zovele geven kan, gevend zal hij leven, Zalig zal hij sterven, de hemel zal hij erven, God zal hem belonen met honderddoezend kronen.'
Vorig jaar zat de Zaltbommelse Sint Maarten op de wagen:
Waar wordt Sint Maarten nog gevierd in Gelderland? Laat uw reactie achter!
foto homepage: ANP
