Vendelzwaaien in Gelderland
Vendelen, beter bekend onder de term vaandelzwaaien of vendelzwaaien, is een uiting waarbij behendigheid en lenigheid centraal staan. Vendelzwaaien is het uitoefenen van een aantal slagen met een stok met contragewicht, voorzien van een stoffen (lappen)doek. Vendelen is een Gelderse traditionele bezigheid wanneer het vendel door bekwame, kundige handen gezwaaid wordt. Er ontstaat dan een spel van meer dan plezier alleen, maar ook van toegewijde eerbied.
De 62 Schutterijen en Gilden in Gelderland hebben bijna allemaal enkele vendeliers of meerdere vendeliers binnen hun gelederen, wat een totaal geeft van 700 beoefenaars. Een vendelier draagt hetzelfde uniform als de overige schutters/gildeleden van zijn schutterij of gilde. Iedere schutterij of gilde heeft een eigen uniform in Gelderland wat vaak dateert en correspondeert met de ontstaansgeschiedenis van de schutterij of het gilde waartoe men behoort.
Vendelen is een bezigheid, wanneer het door bekwame, kundige handen uitgeoefend wordt. Er ontstaat dan een spel van meer dan plezier alleen, maar ook van toegewijde eerbied. De vendelhulde zelf wordt een gebed en strijd genoemd, terwijl de vendeliers er steeds aan worden herinnerd, dat ze met gewijde vendels vendelen. Als we de vendeliers volgen in hun slagen kunnen we het volgende herkennen: Het rondzwaaien boven het hoofd betekent: houd je kloek en sterk in de strijd die komen gaat. Als de vlag wordt rond gegooid om de hals betekent dit: weer je geducht al zal dit ook je hoofd moeten kosten. Wanneer de vlag om de lendenen wordt gedraaid : geef aan dit werk je kracht, je lichaam en desnoods je leven. Als de vlag draait om de knieën betekend dit: houd je leden lenig en je kunt ook knielen. De vlag draait om de enkels: laat de vlag steeds draaien, maar zorg ervoor dat deze schoon en rein blijft, het symbool hiervan is dat de vendelier mag nimmer met het vendel de grond zal raken. Zo heeft elke slag die wordt gemaakt met het vendel zijn eigen betekenis.
In Gelderland kennen we groepsvendelen, acrobatisch/solo vendelen en groeps-acrobatisch vendelzwaaien. In deze klassen worden op de diverse schuttersconcoursen wedstrijden georganiseerd op veelal mechanische muziek. Een bekwame jury beoordeelt de slagen en geeft hier een rapport over uit, waarmee men prijzen kan behalen.
https://www.eenwagenvolverhalen.nl/Sport-en-vrije-tijd/vendelzwaaien.html#sigProIda5b21dbcc1
Bekijk het fragment uit onze TV uitzending over het vendelzwaaien:
