Op bijna alle kleine boerderijtjes in het land van Maas en Waal was een grote kookpot van rond 200 liter inhoud aanwezig. Vaak stond deze in een hoekje van de deel in het achterhuis, of deze was aanwezig in een bijgebouw: het zgn bakhuis. Deze kookgelegenheden hadden vaak een schoorsteen van geringe hoogte, zowel in het bakhuis als in de hoek van de deel. Deze kookpot werd gebruikt om varkensvoer van het eigen bedrijf te bereiden; dit werd dan gekookt en vermalen in een mengmachine.

Bij het zgn. huisslachten werd zo’n 150 liter water aan de kook gebracht om de haren van het gedode varken van zijn huid te schrapen. Maar op de zondagmiddagen werd er in de meeste gevallen de kookwas van het gezin in gedaan. Veelal werd eenmaal per week gewassen en de kookpot verwarmd.

Mij staat nog bij dat in een groepje van een 5-tal boerenbehuizingen de vaders op zondagmiddag de waspot aan de kook brachten. Al deze schoorsteentjes van geringe hoogte gaven in de omgeving een rookneerslag, afhankelijk van de weersomstandigheden. De zgn. fornuispot werd met schanshout gestookt; dit schanshout bestond uit twijgen van hout die tevoren tot bossen waren gebonden, en die droog werden bewaard onder een afdak. Men zat op een kist voor de kookpot en het te lange schanshout werd op de knie aan passende stukken gebroken, zodat het op het rooster van de vuurbak paste. Dit vuurtje stoken was ook nog een beetje aardigheid, en wij als kinderen mochten dan ook een handje helpen. Nadien werd deze kookpot afgedekt met oude jassen om de inhoud warm te houden voor de vaste wasdag op maandag.

Met de komst van de automatische wasmachine in de jaren zestig was dit vuurtje stoken ook verleden tijd. De kookpotten werden geleidelijk aan gesloopt en je kwam ze nog enige tijd tegen als grote bloembakken bij bepaalde gelegenheden.

De kookpot van 200 liter inhoud in een bakhuis

Categories:: Dagelijks leven Maas en Waal Slacht Eten en drinken

Meer verhalen

Zomerfeest Westendorp

11 juni 2014
Magda van Dalen
Video

Doesburg Binnenste Buiten

01 juli 2014
Jaap Geurtsen

Pikballen

19 november 2015
Gerhard Kwak

Het vrolijke melkers-spel voor jong en oud

11 juni 2015
Gerda Jansen Verwaijen

Middeleeuws Festijn bij Kasteel de Kelder

29 januari 2016
Arend Hordijk

Huiskamer Filmfestival Hattem

24 februari 2015
Henderikus Cazemier

Arnhemse meisjes

30 december 2015
Paul Hoftijzer

Pannenkoekentaart op pannenkoekdag

09 maart 2016
Saakje het bakmeisje
Galerij

Mijn vriendin als Sarah

15 december 2014
Anita Berntsen
Video

De ambachtelijke slager

04 mei 2015
G. ter Weele

Op de lat schrieven

27 mei 2015
Gerhard Kwak

Vrouw Haverkamp

08 december 2015
Bart Schlief

Keltische horoscoopbomen in Zevenaar

08 februari 2016
Ton van den Beld
Video

Tractorpulling Lochem

17 november 2014
Franco Vermij

Sigaretten en bowl op verjaardagen

16 februari 2015
Jaap Prins

Tafel dekken en woonkamer wisselen

21 november 2014
Barones van Mariënwaerdt

Hoort, hoort! Zegt het voort!

26 oktober 2015
Frans van den Bos