Kent u het woord ‘sjibbolet’?
Niet? Terwijl u misschien toch sjibbolets gebruikt?
Wie zegt bijvoorbeeld wel eens over Hattemers: “In Attum zit een untien in een ökkien met euj d’r in”?

Lang geleden vochten twee Israëlitische stammen met elkaar. De verliezers wilden de rivier over vluchten, maar werden daar staande gehouden. Ze moesten als een soort wachtwoord het woord ‘sjibbolet’ zeggen. Omdat de verliezers de ‘sj’ niet konden uitspreken, bleven ze hangen in ‘sibbolet’. Bij die gelegenheid vonden 42.000 verliezers de dood (bron: Richteren).

Sinds die tijd heet een woord, een zinnetje of een rijmpje waarmee anderen in hun taal worden kunnen worden herkend (en vaak ook bespot) een sjibbolet. In de Tweede Wereldoorlog werd zo het woord ‘Scheveningen’ gebruikt om bezetters te ontmaskeren.

Sjibbolets kennen we ook in het dialect, vooral om de ander in zijn ‘afwijkende’ taal te bespotten of juist het eigen dialect te benadrukken. 

Wie kent de volgende?
De sjout van Sjerpenzeel sjeert sjapen dat het sjond en sjand is (streekgenoten over Scherpenzeel); Die kump van verkesmerk (Apeldoorners over Arnhemmers); Bchood, bchiej en pchroem’n, doar könt de Zwolsers op rchroem’n (Epenaren over Zwolsers); Goat moar speulen achter de meulen, mien kiend (Terwoldsen over Oenenaren).

Misschien zijn er nog meer. Laat maar weten.

Categories:: Dagelijks leven Voorst Dialect Hattem

Meer verhalen

Galerij

Oranjehuis

31 mei 2014
a van hagen

Vogelknuppelen voor de dames

08 maart 2016
Jan Berendsen

Bloesemtocht Geldermalsen

13 oktober 2014
Marja Kemperman

Bruiloft in de tent

20 mei 2015
Riet Winkel
Video

Dood en begraven

05 augustus 2014
albert steert
Galerij

Nationale Buitenspeeldag

12 juni 2014
Brenda Larbui
AudioGalerij

De Funkenmarieke van de Braoiers Lauwe

08 februari 2015
Dorien van Kerkhof
Video

Jan van Riemsdijk; liedjeszanger en dichter

02 november 2015
Ton van de Vosse

Gekookte oren voor de hond

27 oktober 2014
Rita van Liere
VideoGalerij

Papier scheppen in Middelste Molen

08 mei 2014
Gerda Bijzet

Faust in Waardenburg

13 oktober 2014
M. Peters
Galerij

Jarenlang met Bennie Jolink op de foto

18 december 2015
Jan Gert De Boer

Baby's in de trouwjurk

16 maart 2015
Willi Wilbrink-Hensbergen
Video

Wasberrekoek

03 november 2014
Debby Peters

Sociëteit de Vriendschap

04 juli 2015
Ed de Haas
AudioVideo

Oud en Nieuw in de buurt

11 juli 2014
Willi Wilbrink
Video

Mariken van Nieumeghen

03 oktober 2014
Peter