Altijd word ik er nog steeds door verrast. De schoonheid van de Veluwe en de overeenkomsten, die je kunt aantreffen tussen de aard en het karakter van een landschap en de werking ervan op de mensen, die daar wonen. Dan kijk ik graag naar plaatselijke tradities en gebruiken. Als je zo gericht naar de randen van de Veluwe kijkt, wordt het landschap nog meer waard om rond te wandelen.
Met wat moeite kan je je voorstellen hoe immense landijsgletsjers vooral in de latere ijstijden van het noorden van Scandinavië tot aan midden Nederland voort schoven. Voor deze ijsmassa’s werd alles als een bulldozer weg geschoven en verwoest. Een samensmelting van planten, dieren, aardlagen, rotsen en gesteenten werd doorbroken. Na een vermenging en eindeloze afstanden werd het schijnbaar doelloos opgestapeld en achtergelaten. Eeuwenlang verweer door stormen, regen en wind heeft deze afvalberg afgevlakt. Nog steeds wordt hierdoor het landschap boven de loop van de grote rivieren aan de randen van de Veluwe bepaald.
Het bosgebied wat daar ontstaan is, had namen die op zich al genoeg zeggen: wat te denken van ‘ de onzalige bossen’ of van ‘de duivelssteen’.
Tussen de dorpen De Steeg en Ellecom, loopt de bekende Middachter Allee. Niet zo lang geleden een weg verhard met klinkers met aan beide zijden een imposante rij beuken. In de jaren zestig heeft men er nieuwe beuken geplant, zodat men nu weer onder het dak van duizende beuken van het ene dorp naar het andere kan reizen. Dichter bij De Steeg ligt aan de kant van de IJssel het romantische kasteel Middachten met zijn bijzondere interieur en tuinen. Halverwege deze weg kan men ook over het spoor de bossen van de Veluwe inlopen. Daar ligt na een prachtige wandeling van iets meer dan 30 minuten op een open plek in het bos de zogenaamde “duivelssteen”.
De wandeling leidt langs imposante bomen, waar men vaak oog in oog met herten en wilde zwijnen komt te staan. Als uiterste beloning ( zeker voor iedereen, die open staat voor niet alledaagse zaken) komt men zo bij deze steen. Een kleine drie meter lang, anderhalve meter breed en ongeveer een meter hoog. Alsof Obelix uit het stripboek hem hier zo heeft neergelegd. Het grijze graniet van de steen is vol fonkelende kristallen. Niet alleen door de zon schittert deze steen, juist bij maanlicht lijkt de duivelssteen een oplichtende wolk kracht uit te stralen. De hier vaak voorkomende grondnevels ( zeker ’s-avonds of vroeg in de ochtend ) laten de steen voor je ogen zweven. Maar wij hebben de ervaring dat deze steen bij volle maan echt boven het landschap lijkt te vliegen.
De open plek in het bos, nodigt je bij elk bezoek steeds weer opnieuw uit om rond deze steen rondjes met de zon mee te lopen. En dit pad met bladeren en takken als een teken na je bezoek achter te laten.
Mijn schoonmoeder woonde vroeger bij het Dorp Ellecom. Zij vertelde dat al van oudsher de duivelssteen ook door vrouwen van in de buurt liggende dorpen werd bezocht. Zo werd de steen zeker tot de jaren zestig van de vorige eeuw door vrouwen uit Ellecom liefst met volle maan bezocht. Dit in de verwachting zwanger te worden. Men werd dan geacht een spijker in de steen te slaan, waarna bloed uit de steen welde. Er gaan ook geruchten over andere rituelen ter bevordering van de vruchtbaarheid.
Thuisgekomen werd dan gelijk een flesje kraamanijs voor na de geboorte opgezet, dit uit de zekerheid nu zwanger te zijn.
En zo wordt verteld dat een vrouw uit dit dorp al jaren zwanger probeerde te worden. Uiteindelijk had zij zich laten overhalen om ook de eeuwenoude steen bij maanlicht te bezoeken. Ze had voor de zekerheid in haar tas een hamer en een spijker gestopt. En ja ze werd zwanger en beviel wat maanden later van een tweeling. De echtgenoot hoorde tijdens de bevalling van de buurvrouw dat zijn vrouw de steen in het bos bij maanlicht had bezocht en gelijk daarna kraamanijs had gemaakt. De aanstaande vader rukte de kurk van de fles kraamanijs. Nam vervolgens een stevige slok uit de fles: “Geef mij van veel van dit duvels drankje, want een tweeling is een godsgeschenk waar ik nog wel even aan moet wennen!”
Recept voor Kraamanijs of Anisette:
Snelrecept voor een anijslikeur:
- 1 liter brandewijn
- 30 gram anijszaad
- Stukje pijp kaneel
- 15 gram kardemom
- 250 gram rietsuiker
- 100 cc water
Bereiding: Peuter de kardemom peulen open en haal er de zwarte zaadjes uit.
Samen met de anijs in een vijzel. Stevig vermalen. Zet de water op, los hierin de suiker op. Laat vervolgens de suikerstroop afkoelen. Giet dan de suikeroplossing over de kruiden. Voeg de brandwijn toe. Even roeren en lauwwarm afgedekt zeker 24 uur wegzetten.
Beter is het de jonge anisette 9 maanden weg te zetten en na de geboorte te zeven en gelijk te serveren. Maar de laatste drie maanden van een zwangerschap levert al een anisette op met een diepe smaak. Wel goed zeven ( door een doek heen of filterpapier).
P.S. Het bankje op deze ansichtkaart van voor de tweede wereld oorlog is verdwenen, maar ook op een bed van beukenbladeren en varens kan men zacht rusten bij de duivelssteen van Ellecom. ( en dus niet van De Steeg, zoals het onderschrift bij deze kaart ).
https://www.eenwagenvolverhalen.nl/Streek-en-volksverhalen/n-duvels-drankje.html#sigProIdc7bf1d0124
Gerelateerde verhalen
