Veel van de gebruiken rondom rouw zijn verdwenen.

Afleggen

Van oma hoorde ik dat zij nog vaak heeft geholpen met het afleggen van een overledene. De drie naaste buurvrouwen klaarden die klus.

Een leuk verhaal hierover is, dat Joop’s moeder, toen ze zwanger was van een van de zussen van Joop – en dit nog niet wilde weten – gewoon haar burenplicht toen deed. Later kreeg ze te horen, dat had je niet mogen doen. Maar ja, toen in die tijd vertelde je niet dat je zwanger was, dat zagen ze op een zekere dag wel! Deze burenplicht van af leggen heb ik niet meer meegemaakt.

Aanzeggen

Ook dit gebruik was al van voor mijn tijd hier. Gebruikelijk was dat de naaste buurman in de buurt ging vertellen, namens de familie, wie er overleden was. En ook de familie van de overledene werd zo op de hoogte gebracht.

Hulp

De buurt hielp, tijdens de dagen dat het lijk boven aarde stond (en ook nog wel daarna), met de werkzaamheden (melken, voeren van het vee etc.) op de boerderij.

Luiken

Gebruikelijk was het dat de luiken in het rouwhuis half werden gesloten. Bij de kamer waar de overledene was opgebaard, werden de luiken geheel gesloten.

Dragen

Het uitdragen van de kist op de dag van de begrafenis was een taak van de buurt. Dit gebruik is helemaal verdwenen. Al zie je in deze tijd toch wel dat kinderen, kleinkinderen of vrienden dit doen. Dit gebruik door buren, zou dus nog best in ere kunnen worden gehouden.

Toen Joop trouwde, kocht hij een zwart pak en een hoge zwarte hoed. (Een grijze hoed voor z’n trouwdag huurde hij!) Het pak was eerst voor zijn huwelijk, maar pak en hoed werden later gebruikt voor de buren-draag-plichten. En in de begin jaren van ons huwelijk heeft hij het zwarte pak en hoed voor deze burenplicht regelmatig nog gebruikt. De buren-dragers zaten op de deel en kregen daar koffie. Voordat de kist werd uitgedragen kregen de dragers een borrel, allemaal uit het zelfde glas. Er werd event. geloot wie er moest dragen. Die droegen dan de kist het huis uit. Ze liepen achter de lijkwagen de buurt uit en stapten dan in de auto’s. Of heel vroeger in de paardenkoetsjes. Toen werd ook de gehele weg naar het kerkhof gelopen. Ook op het kerkhof werd het dragen door de buren gedaan. De burendragers werden later met de boerenwagen weer van het kerkhof opgehaald. Na de begrafenis kreeg de familie broodjes met kaas en ham en koffie. De burendragers kregen dit ook en ook weer op de deel.

Bediening

De naaste buurvrouwen bedienden die dag en ook tijdens het condoleren, een dag voor de begrafenis. Voordien had men geholpen het huis op orde te brengen, stoelen klaarzetten en natuurlijk de koffie zetten en broodjes smeren. Dit alles in het zwart gekleed met een zwart met wit motief schort(je) Als de lijkstoet richting kerkhof was, werden de luiken weer geopend door de buurvrouwen.

Ziekte in de buurt

Voordat de bedrijfsverzorger/gezinsverzorgster hun intrede deden werd ook bij ziekte geholpen door de buurt, zowel in voor- als achterhuis. Een boerderij moest doorgaan. En ook in het voorhuis was, vooral als de moeder ziek was, veel werk. Bij problemen was je er voor elkaar! Van Joop’s moeder hoorde ik dat er indien er gewaakt moest worden bij een ernstige zieke, men ook een beroep deed op de buren.

Categories:: Van wieg tot graf Ziekte Overlijden Naoberschap Voorst

Meer verhalen

Fiedeltjesvleis van mijn oma

08 december 2015
Paul Hoftijzer
Galerij

Longewos en ander lekkers?

17 februari 2015
Gerhard Kwak

Woeziks Jupke verbranden

12 februari 2015
CV de Wozokotten

Het vrolijke melkers-spel voor jong en oud

11 juni 2015
Gerda Jansen Verwaijen

Achterhoekse Americana

02 februari 2016
Serge Epskamp
Galerij

Bijzondere uitvaart met loopkoets

18 augustus 2014
Addy Borgstein en Jolanda Verkuijl-Borgstein

Verjaardagstaart maken

05 februari 2015
Simone Cornelissen

Oude gebruiken bewaard gebleven in museumwoningen

26 november 2015
R. van der Weide

Abe-worst

01 april 2015
Gerhard Kwak
Audio

De eerste Brug over de Waal

06 februari 2015
Gery Groot Zwaaftink

Teerton verbranden op oudejaarsavond

25 november 2015
Piet Schuijn
VideoGalerij

De koortsboom in Overasselt

08 mei 2014
Jan Reijnen
Video

Halloween, hier moet je bij zijn !

29 oktober 2015
Roor de Gans

Binden met wilgentenen

31 maart 2015
Jan Reijnen
Video

Koek slaan

12 augustus 2014
Gea

Kaarsjes op Eerste Kerstdag

21 november 2014
Marianne Charbon

Luilakmorgen

19 mei 2015
Nederlands Bakkerijmuseum Hattem