Van ekkes en umme….
Grunningers gaan ’hun bed op’ en sommige Friezen werken bij het ‘wetterskip.’ In Zeeland ‘bint ons sunig’ en in Brabant hebben ze ‘ons mam’. Ik vind het best, iedereen doet maar, maar alsjeblieft niet met mij. Ik ben te vaak verhuisd en heb er geen zin meer in. Ik wil me niet steeds buitengesloten voelen. Maar ja, ik woon sinds een paar jaar in Groesbeek en dus word ik geconfronteerd met het Groesbeeks, een uiterst langgerekt taaltje waarvan er ook nog eens meerdere varianten blijken te zijn. Op de markt, in het zwembad, op het voetbalveld en zelfs in de wachtkamer van de dokter…. Er is geen ontkomen aan. Iedereen spreekt… nee…. rekt en trekt, Groesbeeks.
Ik woon in een prachtige plattelandsgemeenschap waar we een sterk buurtgevoel hebben. Wij spreken geen woord Groesbeeks maar horen er toch bij. Bruiloften, groenmaken, buurtfeest, rouwen… we maken het allemaal mee. En ik verzeker u, soms is dat lastig. Mijn buren wonen hun hele leven in Groesbeek, dus ja, ze spreken … gruusbeks. Van ekkes en umme en kèhkèhkèh. Mijn nichtje van vier dat even met me meeging naar de buren, koeien kijken en zo, had net tijdens een vakantie in Engeland geleerd dat er in de wereld nog iets anders wordt gesproken dan het Nederlands, namelijk Engels. Ze luisterde met groot ontzag naar de in overall gestoken buurman en vroeg aan mij of ‘hij Engels was’.
Een andere buurman vertelde enthousiast over zijn nije sjeep… Koortsachtig ratelde het in mijn hoofd: nieuwe schapen? Het bleek over een nieuwe auto te gaan, een fourwheeldrive. Een nieuwe jeep dus! Het meest humoristisch vond ik het verhaal van mijn Marokkaanse cursist. De man verstaat en spreekt goed Nederlands, maar heeft moeite met schrijven. Dat leer ik hem. Hij was onlangs in het ziekenhuis opgenomen. Zijn kamergenoot kreeg veel bezoek en daar werd achter de ziekenhuisgordijntjes een onverstaanbaar taaltje gesproken. Verbaasd luisterde Mohammed. Hij verstond er geen woord van. Toen het bezoek bij deze man weg ging, vroeg hij dan ook aan zijn kamergenoot: ‘Uit welk land kom je?’ Het antwoord luidde: “Uit Groesbeek!”
Foto: de Zuidmolen in Groesbeek (via Google Streetview)
