4 Mei is de nationale dag om de doden te herdenken. Een dag vol gebruiken en tradities. Op deze maandag geen uitzending van Een wagen vol verhalen, maar op de site wel aandacht voor de gebruiken op deze dag. Hieronder worden de bekendste toegelicht.
Kransen om te troosten
De dingen die wij doen met dodenherdenking zijn voor iedereen heel gewoon, maar waar komen deze gebruiken precies vandaan? Het kransen leggen bijvoorbeeld. Van oudsher leggen mensen bloemen op een belangrijke plek om er bij stil te kunnen staan wat daar heeft plaatsgevonden. Het is dan ook helemaal niet gek dat de kransen worden gelegd bij monumenten en begraafplaatsen. Ook staan bloemen voor groei, nieuw leven en een voorwaartse beweging. Deze betekenis zou de rouwende mens moeten troosten.
Niet 1 maar 2 minuten stil
Ook is iedereen al jarenlang 2 minuten stil. Het moment van stilte is bedoeld om even 'stil' te kunnen staan bij de gebeurtenis die wordt herdacht. Zo kun je de slachtoffers respectvol herdenken. Bij de meeste herdenkingen zijn we maar 1 minuut stil, dus waarom nu niet? De twee minuten komen uit een lange discussie nadat we steeds meer mensen zijn gaan herdenken. Om te voorkomen dat deze slachtoffers allemaal apart moesten worden herdacht is er gekozen voor 2 minuten stilte om alle slachtoffers uit de oorlog te kunnen herdenken.
Al 400 jaar de vlag halfstok
Niet alleen bij dodenherdenking, maar bij alle dagen van rouw hangen wij de vlag halfstok. Dit gebruik stamt waarschijnlijk al uit 1612. Engelse schepen waren op verkenningstocht aan de andere kant van de oceaan. De kapitein van het eerste schip werd vermoord door een inboorling, de toenmalige Inuit. In die tijd communiceerden schepen met elkaar door hun vlag door het water te slepen. Dit veroorzaakte golfjes en zo wisten de andere schepen dat er iets aan de hand was. De vlag hing op deze manier halverwege de stok. Of dit ook echt de start van deze traditie is, is niet zeker. Wel is dit het oudste verhaal over de vlag halfstok. Deze manier van herdenken heeft ook een symbolische betekenis. De ruimte die boven de vlag open blijft, is gereserveerd voor de onzichtbare vlag voor de dood. Het is een manier om symbolisch respect te tonen voor de overledenen.
Wist u dat:
· Dodenherdenking tot 1977 vlak voor zonsondergang werd gehouden? Na invoering van de zomertijd in ons land, komt dit niet meer voor.
· De Last Post helemaal niet gespeeld wordt voor de herdenking? Het trompetsignaal Taptoe wordt hiervoor gebruikt en deze wordt vaak verward met de Last Post.
· De eerst dodenherdenking plaatsvond op 9 mei 1945?
· We tot 1961 alleen slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdachten? Nu wordt ieder oorlogsslachtoffer herdacht.
· De winkels officieel om 19.00 uur moeten sluiten? Gemeenten mogen dit tegenwoordig wel zelf beslissen.
· Treinen en bussen ook stilstaan, ongeacht waar ze zich bevinden?
· Dodenherdenking in het Caribisch deel om 18.00 uur wordt gehouden?
Bladmuziek Taptoe
Omroep Gelderland herdenkt de doden
De komende dagen zijn er verschillende herdenkingen te zien op tv bij Omroep Gelderland
3 mei: Live-uitzending van de Herdenking op de Canadese begraafplaats in Groesbeek (vanaf 13.45 uur)
4 mei: live-uitzending van de herdenking vanaf het ereveld in Loenen (van 13.15 tot 14.30 uur)
4 mei: Documentaire: De tijd verstrijkt
Oud-Gorsselnaar Andries Udink maakte de documentaire "De tijd verstrijkt", over de tragische gebeurtenissen van de executie bij de Schietbult in Gorssel. Op 24 september 1944 werden daar, als vergelding van sabotageacties, 6 burgers vermoord. De leiding was in handen van de SD'er Heinemann, die ook eigenhandig de Gorsselse politieman Meijer doodschoot. Deze dramatische gebeurtenis was voor filmmaker Andries Udink aanleiding om een minutieuze reconstructie van die dag te maken aan de hand van verhalen van ooggetuigen. Ook sprak hij met nabestaanden van de slachtoffers en gebruikte hij veel origineel en uniek fotomateriaal. Onderzoek in tal van archieven leidde tot nieuwe feiten en inzichten. Met name de kwalijke rol in dit drama van twee in Gorssel geboren broers, die bij de Waffen-SS gingen, wordt uit de doeken gedaan.
Deel 1 en 2: 14.30 uur
Deel 1: 18.20 uur (om 20.20 uur herhaald)
Deel 2: 19.20 uur (ieder uur herhaald)
Herhaling op 5 mei: 10.00 uur en 17.00 uur
4 mei: Live-uitzending van de NOS van de Nationale Herdenking op de Dam in Amsterdam (Van 19.50 uur tot 20.20 uur)
